header image
Home arrow Culture & Traditions arrow Clothing & Crafts arrow Betet Skara Blues
Betet Skara Blues PDF Print E-mail


ImageHet was een prachtig project en het heeft zijn momenten van glorie gekend. Het is stukgelopen op de banale realiteit, op de afstand tussen tussen droom en daad. Betet Skara – Assyrisch weefhuis in Antwerpen. Het water van de Schelde te diep voor wevers uit het oosten van Turkije. Of niet diep genoeg. 

Hoe het begon

In de Lange Stuivenbergstraat in Antwerpen is een atelier opgestart. Het heet Betet Skara, weefhuis in het Aramees. Het project kadert in het hulpprogramma van de Evangelische Kerk voor de vluchtelingen. In Antwerpen krijgt Betet Skara subsidies van de Europese Commissie en logistieke steun van het Protestants Sociaal Centrum in de Stuivenbergwijk. Assyrische christenen, vluchtelingen uit oostelijk Turkije, hebben in die wijk onderdak gevonden.

Betet Skara is een huis met grote ramen. Ik ga naar binnen. Winkelruimte en atelier vormen één geheel. De coördinatrice is een jonge Vlaamse blondine. Ze geeft me de Betet Skara-folder te lezen: er zijn drie kleine weefgetouwen operationeel, eigenhandig in elkaar gezet door Assyrische wevers; er worden stoffen en traditionele kostuums geweven met katoen uit Egypte. Achterin het atelier onderhandelt de coördinatrice met iemand van de Antwerpse Modeacademie, die wel wat ziet in originele handgeweven stoffen.

Ik wandel rond. Een jonge Assyriër loopt over en weer met een haspel en ontrolt draadstrengen. In de christelijke dorpen in ZO Turkije werden de draden langs de randen van de daken opgespannen; hier gebeurt het tussen uit elkaar geplaatste stoelen. Wat verderop is een Assyrische wever aan het werk. Hij zit op de vloer, met een volle asbak naast zich. Hij praat gebroken Nederlands. De wever steekt een sigaret op. Wat wil hij verder nog kwijt? Iets over vroeger allicht, over de geuren en kleuren van zijn geboortestreek, over verloren verte.

De coördinatrice komt naar ons toe. Sorry, zegt ze, er moet een bestelling worden afgewerkt. Of ik misschien een andere dag kan langskomen? Liefst op afspraak. En er is rookverbod voor bezoekers. Ik doof mijn sigaret en neem afscheid. De wever steekt zijn hand op, de man met de haspel knikt vriendelijk. Ik trek de buitendeur van Betet Skara achter me dicht.

Image
Weefdemonstratie in Betet Skara - Maart 2005
Hoe zou ik het haar kwalijk kunnen nemen? Mijn ijverige landgenote runt een project dat in de toekomst zonder subsidies zal moeten overleven. Winst maken, snel en efficiënt produceren – daar komt het op aan. In de Assyrische dorpen in Turkije deed een wever soms een hele maand over een kostuum. Hij  had al de tijd van de wereld. Bezoekers zetten zich bij hem neer en zagen het werk vorderen. Men praatte wat en rookte en dronk thee. Men voelde aan het glanzende shella-weefsel, gemaakt van de beste kasjmierwol. In het Assyrische weefhuis in Antwerpen gelden andere prioriteiten. Men werkt tegen de tijd en kasjmierwol is onbetaalbaar. Men gebruikt chemisch gekleurde draden, Egyptisch katoen. Dat is goedkoper en er is een markt voor. 

Zo wordt de traditionele weeftechniek van de Assyrische migranten te gelde gemaakt en naadloos geïntegreerd in de Europese samenleving. De ambachtelijke Assyrische wever krijgt wat hem toekomt: loon naar werken, integratie in het arbeidsproces. Hij betaalt er wel een prijs voor: het kost hem zijn gastvrije ziel. Ik vraag me af of die geïntegreerde wever daar zoveel gelukkiger van wordt. En toch, de stoffen van Betet Skara zijn wellicht het enige tastbaar eigene dat van verwoeste christelijke dorpen in het zuidoosten van Turkije zal overblijven. Als etnisch weefsel in een modieuze, aan de Europese markt aangepaste versie.

Weefhuis Betet Skara stopt ermee
(uit De Standaard-Het Nieuwsblad – 16.11.2006)

Het Assyrische weefhuis Betet Skara uit Antwerpen, dat onder meer werkte voor Belgische ontwerpers als Dries Van Noten en Christophe Coppens stopt ermee. De vzw is twee weken geleden in vereffening gegaan. De moeizame zoektocht naar structurele middelen bleek de doodsteek voor Betet Skara, dat ook internationaal hoog stond aangeschreven.

Het weefhuis ontstond in 1999 uit een sociaal project voor politieke vluchtelingen, maar groeide al snel uit tot een volwaardig bedrijf waar Assyrische ambachtslui weefden volgens de traditionele methoden. De laatste wintercollectie modeaccessoires IKARA, de voorraad garens en de hele inboedel worden te koop aangeboden tijdens de uitverkoop. Die vindt plaats op 15 december van 14 tot 21 uur en op 16 december van 11 tot 18 uur in de Bisschopstraat in Antwerpen.