|
 Het dorp Inwardo bij Arnas in Tur Abdin - ZO Turkije
Dat kan niet worden gezegd van Père Samuel, een voormalige Syrisch-orthodoxe priester uit de christelijke regio Tur Abdin in het zuidoosten van Turkije.
Père Samuel is een mediafiguur in Franstalig België. Hij is een kruistocht begonnen tegen de islam en hij heeft een duidelijke boodschap: ‘Chaque enfant de musulman qui naîtra est un risque de bombe pour l’Occident.’ Vrome herder  Kasha Shimun - kerk van Arnas
Samuel Ozdemir is in 1942 geboren in Arnas, destijds een dorp met een gemengde bevolking van Koerdische moslims en Syrisch-orthodoxe christenen. Zijn ouders leefden van de landbouw. Het gezin woonde met tien kinderen in een primitief boerenhuis, dat ze deelden met hun vee. Père Samuel zegt hierover: ‘Ik ben in een stal geboren zoals Jezus, te midden van dieren, in de schaduw van een kerk uit de 4de eeuw.’
De kleine Samuel spreekt Aramees en Koerdisch en op de lagere school in het dorp leert hij Turks. Zijn eerste christelijk onderricht krijgt hij van de lokale kasha, de dorpspastoor. Hij is een zeer begaafd kind en hij kan hele passages uit de Peshito, het Nieuwe Testament in het Aramees, uit het hoofd citeren Als herdersjongen hoedt hij de kudden van zijn ouders. In de heuvels rond Arnas bidt hij, de armen geheven en het gezicht naar het licht gekeerd. Dan wordt hij naar eigen zeggen geroepen: de engel Rafaël fluistert hem in dat hij zijn staf moet opnemen om herder van dieren en mensen te worden.
De jonge Samuel trekt op een muilezel weg uit zijn geboortedorp. Hij gaat naar de stad Mardin en hij wordt opgenomen in het Syrisch-orthodoxe klooster Deirulzafaran. Als hij twintig is geworden, vervult hij zijn Turkse legerdienst. Daar werkt hij samen met officieren die in de USA zijn opgeleid en van hen leert hij zijn Engels. Na zijn legerdienst wordt hij monnik in Deirulzafaran. Samuel trekt zich vaak terug in een hermitage van het klooster. Hij vast en overleeft op een karig dieet van groenten en fruit. Hij verdiept zich in de Aramese Bijbel en hij raakt in onmin met de Syrisch-orthodoxe bisschop van Mardin, die volgens Samuel is afgeweken van de ware christelijke geloofsleer.
Monnik Samuel vertrekt naar Libanon, waar de Syrisch-Katholieke Kerk haar patriarchale zetel heeft, en hij gaat theologie studeren aan het seminarie Notre Dame in Daroun Harissa. Hij leert er Frans en in 1967 wordt hij priester gewijd in de kerk van het seminarie. De Syrisch-katholieke patriarch stuurt hem terug naar Turkije. Hij wordt aangesteld als priester in Istanbul – Constantinopel volgens Samuel - en elders in Turkije. Tijdens die periode bezoekt hij herhaaldelijk West-Europa en praat hij met journalisten over de moeilijkheden van de christelijke minderheid in Turkije. Dat is de Turkse autoriteiten niet ontgaan. Als hij in 1973 naar Turkije terugkeert, wordt hij opgepakt, overgebracht naar Diyarbakir, opgesloten en hardhandig ondervraagd. Na zijn vrijlating vlucht hij naar Libanon.
Gebelgd in Wallonië  Père Samuel de Goede herder
Inmiddels heeft hij in Libanon van de Syrisch-katholieke aartsbisschop die hem tot priester heeft gewijd, een aanbevelingsbrief gekregen die het hem mogelijk maakt om zich definitief in België te vestigen. Hij krijgt een aanstelling als kapelaan in Gosselies, Charleroi. Nieuwe onenigheid volgt. Samuel noemt de pastoor van Gosselies ‘een marxistische atheïst’. Die pastoor en de andere kapelaan in Gosselies zijn volgens hem ‘fervente voorstanders van abortus, scheiding en seksuele vrijheid’. Voor Samuel is de modernisering in de Rooms-Katholieke Kerk des duivels. In zijn geboortestreek Tur Abdin is de kleine christelijke minderheid altijd trouw gebleven aan het Aramees, de aloude taal van Christus. Samuel is een man met een missie, een goede herder die afgedwaalde westerlingen wil terugvoeren naar de ware leer.
Priester zonder wedde  Père Samuel in vol ornaat
De opstandige geestelijke wordt in 2001 door de bisschop van Doornik definitief uit zijn kerkelijk ambt ontzet. Père Samuel spreekt naar eigen zeggen tien talen, waaronder Latijn, Aramees, Arabisch, Hebreeuws en Turks, en hij wordt wat hij al lang wilde zijn: oudchristelijk prediker, genezer door gebed en handoplegging en exorcist. De goedgelovigen stromen toe uit de omgeving van Charleroi en ver daarbuiten. Ook vanuit Vlaanderen.
De rebel van Charleroi De ommekeer van Père Samuel is al begonnen in de jaren negentig. De rebel van Gosselies, zoals hij zich graag laat noemen, laat haren en baard groeien en hij draagt steeds vaker het zwarte gewaad van de oosters-orthodoxe geestelijke. In Gosselies is er geen kerk meer voor hem en hij wijkt uit naar een oud atelier in Sint-Jans-Molenbeek, Brussel. In die ‘kapel’ wast hij op Witte Donderdag 1993 de voeten van twaalf mannen, die hij ‘mijn apostelen’ noemt. Met Pinksteren 1993 trekken zijn volgelingen naar de Kapel van O L Vrouw der Bedroefden in Jumet, Charleroi, en ze gaan in processie naar de hoofdkerk van Jumet. Onder het oog van journalisten en tv-camera’s forceert hij zich toegang tot de kerk en draagt er de mis op. Eind 1993 verschijnt het eerste boek over Samuel, van de hand van de Brusselse vrijmetselaar-schrijver-journalist Pierre Guelff. Het heet Père Samuel. Prêtre, Guérisseur et Exorciste. Le retour à l’église primitive.
Père Samuel celebreert, in het Latijn, zondagsmissen die vier uur duren voor de talrijk toegestroomde gelovigen en hij heeft ook politieke ambities. Bij de nationale verkiezingen van 1995 is hij kandidaat voor de Senaat met zijn eigen lijst S.A.M.U.E.L. Als hij verkozen wordt, belooft hij één keer per jaar een rituele duiveluitdrijving te doen in de Senaat, ‘omdat daar soms een boze geest heerst’. Hij krijgt 31.000 voorkeurstemmen. Een mooie score, maar niet voldoende voor een zetel in de Senaat.
 Palmzondag - Blijde Intocht van Pére Samuel
In 2001 slaat Père Samuel zijn grote slag. Twee van zijn volgelingen kopen voor 16 miljoen oude Belgische franken de kerk van Sint-Antonius van Padua in Montignies-sur-Sambre, Charleroi, en het karmelietenklooster ernaast. Alles wordt meteen doorgeschoven naar een VZW, die door de gelovigen van de nodige fondsen voor de aankoop wordt voorzien, en zo verwerft Père Samuel zijn eigen kerkgebouw. In het voormalige karmelietenklooster vestigt hij een bibliotheek en zijn Congrégation de Saint-Jérome. Jean-Claude Van Cauwenberghe, partijbons van de Parti Socialiste en minister-president van Wallonië, en Jacques Van Gompel, burgemeester van Charleroi, zijn aanwezig bij de kerkelijke inhuldiging eind 2001. Père Samuel leidt de plechtige optocht. Met in zijn rechterhand zijn groot kruisbeeld en in zijn linker een tinnen versie van de Waalse haan. Op kruistocht Wat wil Père Samuel en wat is zijn boodschap? Die is duidelijk en ze raakt bekend bij het grote publiek via de Franstalige media. Tijdens de RTBF-uitzending Au nom de la loi van 10 april 2002 zegt hij voor de tv-camera’s dat elk moslimkind dat in Europa wordt geboren een tijdbom is voor het Westen. ‘Chaque enfant de musulman qui naîtra est un risque de bombe pour l’Occident.’ Het Centrum voor Gelijke Kansen en Racismebestrijding reageert prompt met een aanklacht.
In september 2003 reist Père Samuel naar de Verenigde Staten op uitnodiging van een groep gelovigen. In Washington bezweert en zegent hij het Witte Huis en verklaart hij publiekelijk wat president Bush te doen staat: de armoede in de wereld bestrijden, de wereldvrede bevorderen, de islamitische fundamentalisten uit zijn land jagen en de Europese leiders uitnodigen dat ook te doen.
Het voorlopige hoogtepunt – of dieptepunt - van de kruistocht van Père Samuel is zijn optreden in de RTL-TV1 uitzending Controverses van zondag 5 maart 2006. Daar verklaart hij: ‘Het nazisme van morgen is de islam hier in Europa, daar ben ik zeker van.’
 Op kruistocht met de Kerk van het Volk
Of dat helpt? Ik heb een tijd geleden zijn kerk in Montignies-sur-Sambre bezocht. Het was een zomerse zondagmiddag en de kerk zat afgeladen vol. Aramees sprekende migranten uit Tur Abdin die in Brussel en Louvain-la-Neuve wonen, feestelijk uitgedoste Afrikaanse families, gelovigen uit Charleroi en heel Wallonië. En Vlamingen met heimwee naar dorpspastoors die Latijnse missen opdroegen en op de kansel tekeergingen tegen hel en duivel. Na de dienst werd er brood uitgedeeld. Père Samuel stond vooraan voor het altaar, omringd door beaat glimlachende diakens. Een beminnelijke sinterklaas met een volle witte baard. Hij gaf me het nieuwe, luxueus uitgegeven boek dat aan hem is gewijd. Grote foto van hem op de cover. Le Père Samuel. Prêtre catholique. Défie la dictature et l’hypocrésie de l’Eglise. Dénonce l’invasion islamique actuelle de l’Europe. Een uitgave van L’Eglise du Peuple.
Ik wilde hem vertellen dat ik zijn geboortedorp in Tur abdin heb bezocht. Dat het een amzalig oord is waar al eeuwen weinig meer beweegt dan de hete wind die het stof over de lage huizen jaagt. En dat Onze Lieve Heer eraan is voorbijgegaan. Ik heb het niet gedaan.
Ander geluid
 Belien achter Père Samuel
In het Engelstalige Assyrische webmagazine Zinda met basis in de Verenigde Staten publiceerde Belien in maart 2006 een artikel met commentaar op de heisa in België rond de figuur van Père Samuel. Hieruit de volgende uittreksels. Father Samuel has been prosecuted for ‘incitement to racist hatred’ by the Belgian government's inquisition agency, the so-called Centre for Equal Opportunities and Opposition to Racism, because of a remark he made in a 2002 television interview when he said: ‘Every thoroughly islamized Muslim child that is born in Europe is a time bomb for Western children in the future. The latter will be persecuted when they have become a minority.’
Last Thursday the Belgian judiciary decided that the priest will have to stand trial before the penal court in Charleroi. He reacted by repeating his time bomb statement and added that he would be honoured if he had to go to jail for speaking his mind. He added that Jesus, too, had been convicted.
Hundreds of faithful from all over the country and even from the north of France attend Sunday Mass in Montignies-sur-Sambre. The congregation includes African immigrants, a large number of young people and many young families with small children. In his sermons and on his website Father Samuel speaks out against secularism, but also warns against ‘the islamic invasion’ of the West. He says he has witnessed in Turkey what the future has in store for Europe. He claims Muslims are invading Europe and warns for an impending civil war. According to Father Samuel ‘so-called moderate Muslims do not exist.’
Wordt zeker nog vervolgd
Stemmen uit Tur Abdin
 Mor Gabriel in nachtblauw
Het klooster Mor Gabriel bij het stadje Midyat in ZO Turkije is het religieuze centrum van de christelijke enclave Tur Abdin. Ik ontmoet er Isa en zijn jongere naamgenoot. De oudere Isa is de rechterhand van de Syrisch-orthodoxe bisschop die abt is in Mor Gabriel. De jonge Isa is verantwoordelijk voor de goede orde in het kloosterinternaat, waar jongens uit de laatste christelijke dorpen in Tur Abdin religieus onderrricht krijgen in de oude Aramese kerktaal, het Syriac. Het Engels van mijn beide gesprekspartners is uitstekend, zeker dat van de jonge Isa die in Oxford theologie is gaan studeren. Ze willen vrijuit spreken, maar het ligt allemaal nogal gevoelig en ik laat hun familienaam hier liever achterwege.
De oudere Isa herinnert zich Samuel Ozdemir nog zeer goed. Ze waren jeugdvrienden en ze hebben tezamen hun eerste lessen gekregen in de bijbelschool van Hah, een befaamde oudchristelijke site niet ver van Arnas. Toen al viel Samuel op door zijn inzet en zijn intelligentie. ' We waren kinderen, maar bij Samuel zat onze Aramese Bijbel, de Peshito, al meteen in zijn hoofd,' zegt Isa.
Later is Samuel ingetreden in het klooster Deirulzafaran bij de stad Mardin. Isa lacht fijntjes: 'Our Samuel was clever and resourceful, one could call him a troublemaker.' Samuel las dagelijks een heleboel Turkse kranten in het klooster, zijn kamer lag er vol mee, want hij wilde van alles op de hoogte blijven. Daar bleef het niet bij. Samuel had de waarheid in pacht. Meer dan eens kwam hij naar Isa met zijn klachten: ze moesten tezamen de kloosterabt, de bisschop van Deirulzafaran, gaan aanklagen bij de Syrisch-orthodoxe kerkelijke overheid, want die man deed volgens Samuel allerlei dingen die niet rechtgelovig waren.
'Een grappige scheurmaker, onze Samuel,' zegt Isa. Maar verder wil hij niet oordelen over zijn oude jeugdvriend, die al heel lang in België woont. 'I just hope they won't put him in jail in Belgium for his strong convictions. But even in chains he will roar and put up a great show.'
De jonge Isa heeft al die tijd gezwegen. Als zijn oudere naamgenoot is weggegaan, neemt hij over. Hij heeft Père Samuel niet gekend in Tur Abdin, daarvoor is hij te jong, en zijn oordeel is veel scherper. Een labiele en ontspoorde geest, zo karakteriseert jonge Isa Father Samuel. Volgens mijn jonge Syrisch-orthodoxe zegsman moet een echte christen respect hebben voor alle godsdiensten. 'Die man, Father Samuel, is niet goed wijs, hij zou beter stoppen met zijn groteske uitspraken, want die doen alleen maar meer kwaad.' Jonge Isa vindt dat we verder geen contact moeten zoeken met Father Samuel. 'Believe me, he is mentally unstable.'
Een gesprek met twee Syrisch-orthodoxe christenen over Father Samuel, die net als hij in Tur Abdin in het zuidoosten van Turkije zijn geboren en getogen. Ze hebben een genuanceerde tot afwijzende mening over hun verdwaalde en verdwaasde streekgenoot. Dat kan helaas niet worden gezegd van de lichtgelovige volgelingen van Père Samuel in België.
August Thiry
|
Diaspora 
