|
Heeft tenniskampioen Andre Agassi Assyrische of Armeense roots? En is dit van belang? Vader Agassi onthult zijn waarheid in de biografie The Agassi Story. Andre Agassi is geboren in Las Vegas, USA. Assyrische christenen noemen hem een van hen; Armeniërs beweren dat zijn echte naam Agassian is en dat hij van Armeense origine is. Zo gaat dat met grote namen: iedereen wil graag in hun licht staan. Emmanuel Agassi, de vader van Andre, brengt meer klaarheid in The Agassi Story. Dat boek is zijn levensverhaal en een familiekroniek die drie generaties omvat.
 The Agassi Story Cover
Emmanuels vader, David Agassi, komt in Teheran aan de kost als timmerman. Hij kent zijn vak, zodanig zelfs dat Reza Shah, de vader van de laatste shah, hem inhuurt om de parketvloer te leggen in zijn paleis. David Agassi, de grootvader van Andre, heeft dan al een avontuurlijk leven achter de rug. Hij is na 1880 geboren in Kiev uit Armeense ouders. Hun Armeense familienaam Agassian is inmiddels verkort tot Agassi. David Agassi huwt in Kiev en heeft er een bloeiend timmermansbedrijf. Maar hij verliest alles na de revolutie van 1917 en de burgeroorlog in Rusland. David Agassi heeft de kant van de Witten gekozen die vechten tegen de communisten. Als het Rode Leger eind 1919 Kiev verovert, moet hij vluchten. Zijn vrouw en zijn twee zonen blijven in Kiev; David Agassi steekt de grens met Perzië over en belandt in Teheran. Hij leert er de twintig jaar jongere Noonia kennen, die afkomstig is van Oost-Turkije. Zij wordt zijn nieuwe echtgenote en de moeder van zijn gezin in Teheran. Is zij een overlevende van de genocide van 1915 in Ottomaans Turkije en is zij Armeens of Assyrisch van origine? Dat kom je niet te weten in The Agassi Story.
Emmanuel Agassi is tien jaar oud als de Tweede Wereldoorlog uitbreekt. In Teheran zijn Britse en Amerikaanse troepen gestationeerd. Emmanuel woont in de omgeving van de grote Amerikaanse missiepost. Daar ziet hij Amerikaanse soldaten tennis spelen. Hij raapt de ballen op, hij onderhoudt het terrein. Ze leren hem de basis techniek van het spel en hij krijgt van een Amerikaanse G I zijn eerste tennisracket. Hij groeit op, hij traint hard, hij gaat boksen. Als bokser in het team van Iran neemt hij deel aan de Olympische Spelen van Londen in 1948 en aan die van Helsinki in 1952. Een Olympische medaille heeft hij jammer genoeg niet gehaald.
Twee jaar legerdienst in Iran ziet Emmanuel niet zitten. Hij is net twintig geworden als hij emigreert naar de USA. In 1952 komt hij aan in New York. Alleen in een nieuwe wereld, met 26 dollar op zak. Dat beginkapitaal raakt hij meteen al kwijt: het busticket naar Chicago kost hem 22 dollar. In Chicago wordt hij Mike en probeert hij als bokser aan de bak te komen. Tussen 1952 en 1956 wint hij drie keer de trofee Golden Gloves of Chicago. Kan hij daarvan leven? Met moeite. De grote doorbraak blijft uit. Zes jaar na zijn aankomst in de USA ontmoet hij de blauwogige Amerikaanse Elizabeth Betty Dudley. Ze huwen en verhuizen naar Las Vegas. Ze krijgen vier kinderen. Andre wordt geboren in Las Vegas in 1970.
Las Vegas – een rare plek voor een Armeens-Assyrische emigrant uit Iran. Mike Agassi past zich snel aan. Hij vindt aan job als tennisinstructeur in het Tropicana Casino. Vervolgens wordt hij showroom captain in de Jubilee Showroom van het MGM Grand Hotel, het latere Bally’s. Hij doet er jarenlang de nachtshift en zoon Andre herinnert zich dat hij als achtjarige met zijn moeder op weg naar vaders kantoor vaak door die showroom liep where they had all the naked ladies dancing.
Vader Mike wil dat zijn kinderen het ver schoppen en hij ontdekt heel vroeg Andre’s uitzonderlijk talent voor tennis. Nauwelijk twee jaar oud, krijgt hij van vader Mike zijn eerste volwaardig racket. De jonge Andre mag trainen bij Ilie Nastase en Jimmy Connors. Hij is 14 jaar als vader Mike hem inschrijft in de Nick Bollettieri Tennis Academy in Florida. Hij wordt profspeler op 16-jarige leeftijd. De rest is tennis-geschiedenis en voer voor de sensatiepers. Een schitterend palmares en een turbulent leven. Zijn huwelijk met de actrice Brooke Shields in 1997 houdt geen twee jaar stand. In 2001 huwt hij met die andere grootheid uit het vrouwentennis: Steffi Graf.
Mike Agassi had een Armeense vader en – misschien – een Assyrische moeder, en hij huwde met een blanke Amerikaanse. De tenniskampioen die daaruit is voortgekomen, heeft het aangelegd met een Duitse uit Europa. En verder? Niets, niets van belang. En toch heeft Andre Agassi het blijkbaar verkorven bij een aantal Assyrische emigranten in Amerika. Volgens hen moest hij zich outen als Assyriër en het teken van de Assyrische vlag op zijn tennisshirt dragen. Hij heeft dat geweigerd. En terecht. Hij is geboren en getogen in Las Vegas, hij keek er graag naar blote madammen. Hij is godbetert een Amerikaan die goddank buitengewoon tennis speelt. Met dank ook aan zijn vader, Emmanuel Agassi, die de grote sprong in het onbekende waagde. En goed terechtkwam. Dat blijkt uit The Agassi Story, een verhaal van Teheran tot toptennis.
|
Diaspora 
